“Frankrijk is het eerste Europese land dat een volledig regelgevingskader opzet voor het verkeer van autonome voertuigen” is de fiere mededeling op de website van het Franse ministerie van binnenlandse zaken. “Zelfrijdende auto’s moeten in Duitsland al in 2022 kunnen deelnemen aan het wegverkeer” is de al even fiere mededeling op de website van het Duitse ‘Bundesministerium für Verkehr und digitale Infrastruktur’ (BMVI). Frankrijk vaardigde op 1 juli (2021) een decreet uit dat moet toelaten de wegcode aan te passen aan autonome voertuigen. In Duitsland is sinds 28 juli (2021) een wet van kracht die hetzelfde beoogt. Beide landen wachten daarmee niet op een verdere aanpassing van het op 8 november 1968 afgesloten “Verdrag van Wenen. Dit verdrag werd daartoe reeds aangepast op 23 maart 2016, maar voldoet al lang niet meer. In Frankrijk kunnen voertluigen met geautomatiseere rijsystemen nog voor het einde van dit jaar worden goedgekeurd voor gebruik op de openbare weg.
De uniforme verkeersregels die we met zijn allen dienen toe passen, zijn gebaseerd op het op 8 november 1968 afgesloten “Verdrag van Wenen inzake het wegverkeer en inzake de verkeerstekens”. Daarbij werd er gestreefd naar een internationale toepassing van uniforme verkeersborden, symbolen en wegmarkeringenn. Het principe van ‘voorrang van rechts’ is bv. op dit verdrag gebaseerd (artikel 18.4b van het verdrag). Door uniforme toepassing van deze regels moest het wegverkeer veiliger worden.
Maar toen was er in de verste verten echter nog geen sprake van elektrische voertigen, laat staan van autonome voertuigen: voertuigen die zonder chauffeur de weg worden opgestuurd en zonder menselijke tussenkomst hun gang gaan. Veleer was er toen ook nog sprake van kar en paard want artikel 8.5 van het oorspronkelijk verdrag bepaalde bv. dat elke bestuurder voordurend zijn voertuig of zijn dier goed in de hand moest hebben. Het verdrag is door zowat 70 landen ondertekend. In België was dit reeds in 1968, maar voor de ratificatie daarvan was het wachten tot 1988. Nederland heeft dan weer het verdrag niet ondertekend en is pas in 2007 toegetreden.
Aanpassing van het verdrag
De aanpassing die op 23 maart 2016 werd aangebracht, wijzigde de rechten en plichten van de bestuurder tijdens de geautomatiseerde rijfase. Geautomatiseerde systemen onder niveau 3 konden onder bepaalde voorwaarden de rijtaak van de bestuurder overnemen maar de aanwezigheid daarvan bleef vereist. In de geautomatiseerde modus mocht deze de controle aan het voertuig overlaten en mocht de bestuurder zich afkeren van de verkeerssituatie. De aanpassing was vooral bedoeld om geautomatiseerd remmen toe te laten. De aanwezigheid van een automatisch remsysteem wordt trouwens vanaf volgend jaar (2022) standaarduitrusting in de Verenigde Staten.
Het Verdrag van Wenen dient bijgevolg dringend te worden aangepast en de nood daartoe wordt reeds enkele jaren ervaren. De vraag naar aanpassing van het regelgevend kader komt dan vooral van de industrie die vindt dat de technologie reeds dermate is gevorderd dat een versnelling hoger mag worden geschakeld.
De website van het Duitse ministerie van verkeer daarover: “Duitsland moet een leidende rol spelen in het autonoom rijden. Om optimaal gebruik te maken van het grote potentieel van autonoom en rijden optimaal te benutten, wil de federale regering onderzoek en ontwikkeling stimuleren en zo de mobiliteit van de toekomst veelzijdiger, veiliger, milieuvriendelijker en meer gebruikersgericht maken. Het federale ministerie van vervoer en digitale infrastructuur werkt intensief aan de verdere verbetering van de randvoorwaarden”.
Jean-Baptiste Djebbari, viceminister van Vervoer in Frankrijk over de nieuwe Franse wet van 1 juli (2021): “Vanaf vandaag geven we onze fabrikanten en transporteurs de nodige zichtbaarheid om ze te ontwikkelen – en morgen, om ze te laten werken”.
De Franse website stelt verder uitdrukkelijk dat autonome voertuigen niet mogen niet worden gelijkgesteld met rijhulpsystemen zoals adaptieve cruise control en dat de nieuwe wet specifiek gericht is op autonome voertuigen.
Het eerste systeem van dit type dat is geautoriseerd, is het Automated Lane Keeping System (ALKS) dat in de file op de snelweg werkt. De ALKS regelt vervolgens de zijdelingse en longitudinale beweging van het voertuig gedurende langere perioden zonder tussenkomst van de bestuurder.
Aansprakelijkheid van de bestuurder
Een heikel punt bij autonome voertuigen is de aansprakelijk van de bestuurder. Blijft een bestuurder aansprakelijk voor een ongeval wanneer hij de besturing van zijn voertuig heeft vrijgegeven aan een geautomatiseerd systeem?
Het in Frankrijk goedgekeurde decreet past de strafrechtelijke aansprakelijkheidsregeling aan om de bestuurder in staat te stellen zijn aansprakelijkheid vrij te geven zodra het geautomatiseerde rijsysteem werkt in overeenstemming met de gebruiksvoorwaarden, ten minste zo ver een bestuurder aanwezigheid want in Duitsland en Frankrijk kunnen auto’s voortaan ook zonder bestuuder de baan op. Autonome voertuigen worden trouwens veiliger geacht dan voertuigen met een bestuurder.
Geautomatiseerde rijsystemen zullen naar verwachting snel evolueren en zich vermenigvuldigen. Zowel de Franse als Duitse wetgeving is voorzien om zich snel te kunnen aanpassen aan de zich snel verder evoluerende techniek. Zo zal in Duitsland in 2023 worden nagegaan of de nieuwe wet voldoend is aangepast aan de zich verder wijzigende technologie.
Mt hun initiatief willen zowel Frankrijk als Duitsland richtgevend zijn voor de verdere aanpassing van het Verdrag van Wenen.
Laat een reactie achter