Uitbreiding tot aan ‘centraal’ station: nieuwe mijlpaal voor Luxemburgse tram

Zondag 13 december aanstaande wordt een belangrijke dag voor de Luxemburgse tram. Vanaf die dag zal men namelijk vanaf het Luxemburgse ‘centraal’ station naar het voorlopige eindstation aan de Luxexpo kunnen sporen. Het tramtraject zal dan 8 km lang zijn en 2 km langer dan tot dusver. Exact 3 jaar geleden verscheen na 43 jaar de Luxemburgse tram opnieuw op de sporen. Deze recente uitbreiding is dermate belangrijk omdat ze door een belangrijke verkeersas nabij het station moet en behoorlijk wat verkeersellende heeft veroorzaakt. Het is ook dit baanvak dat ervoor heeft gezorgd dat eerdere projectvoorstellen opnieuw van de tekentafel verdwenen en het tramproject jaren vertraging opliep.

Corona heeft wat roet in het eten gegooid en voor een half jaar vertraging gezorgd want oorspronkelijk was de opening van dit baanvak voorzien voor juni van dit jaar. En met zijn 2 km kan die huidige uitbreiding beperkt lijken, toch zijn ondertussen de moeilijkste hordes genomen De handelaars uit het centrum van Luxemburg kunnen dan ook opgelucht ademhalen want het jongste decennium was daar toch aardig wat tegenstand tegen de komst van de nieuwe stadstram. Toch moest er iets gebeuren om een oplossing te bieden voor de verstikkende mobiliteit in de stationsbuurt. Bussen, zelfs gelede bussen, boden al lang geen oplossing meer en vormden op zichzelf reeds files.

De uitbreiding van december eerstkomende zorgt er voor dat het traject dat met batterijen, en dus zonder bovenleiding, wordt gereden, opgetrokken wordt van 2 naar 3 km. De nog aan de leggen baanvakken, enerzijds van Luxexpo naar de luchthaven Findel en anderzijds van het centraal station naar Howald en Cloche d’or, krijgen dan wel weer bovenleiding zodat de batterijen van de trams weer kunnen worden opgeladen. Zowel in het noorden als in het zuiden staan er nog belangrijke infrastructuurwerken op het programma, zoals volledig nieuw aan te leggen wegen en bruggen waardoor de volledige tramlijn volgens de huidige schattingen pas in 2023 zullen klaar zijn. Oorspronkelijk stond 2021 geprikt als einddatum voor het project.

Het in Luxemburg-stad herintroduceren van de tram heeft heel wat voeten in de aarde gehad want het idee om opnieuw een tram op de rails te krijgen, dateert van 1991. Het werd een eerste keer menens in 1995, toen de regering besliste om te gaan voor een multimodaal project met een treintram naar het model van Karlsruhe en Saarbrücken. Toen was het de bedoeling om naar het ‘model van Karlsruhe’een treintram op de sporen te zetten die zowel op het Luxemburgse spoorwegnet als in de Luxemburgse binnenstad zou rijpen.

Ook daar zou men gebruik maken van het baanvak dat op 13 december eerstvolgende in gebruik worden genomen maar dit werd toen zo erg door de Kamer van Koophandel en de handelaars gecontesteerd dat in 2003, na een verkiezing de plannen naar de prullenmand werden verwezen. Er kwam een nieuw plan op tafel dat net zoals nu wel de Kirchberg zou bedienen, maar dat de binnenstad zou sparen. Daarmee zou echter de verkeersknoop in de binnenstad niet worden opgelost en een stadstram door het centrum van Luxemburg werd de inzet van de verkiezingen van 13 juni 2004.

Nadien overleefden de plannen ook de parlements­verkiezingen van 23 juli 2009 en deze van 20 oktober 2013 waarna op 4 juni 2014 de financiering van de eerste fase van het tramproject met 56 van de 60 stemmen werd goedgekeurd door het Luxemburgse parlement, waardoor het draagvlak voor het project zeer groot was. Twee derden (230 miljoen euro)  van de 345 miljoenen euro nodig voor de aanleg van het 7,5 km lange tramtraject tussen het CFL-station en LuxExpo met 15 haltes en 5 overstap- en aansluitingsplatformen, vallen ten laste van de staat. Het overblijvende derde (115 miljoen euro) wordt met middelen van de stad Luxemburg gefinancierd.

Funiculaire

Opmerkelijk was dat toen ook de aanleg van een funiculaire (een kabelbaan op wielen) met grote capaciteit op tafel kwam. Deze funiculaire met 4 rijtuigen diende de verbinding te maken tussen de tramhalte aan de zogenaamde ‘Pont Rourge’ en een nieuw te bouwen station aan de spoorlijn Luxemburg – Ettelbruck – Gouvy – Luik. Treinreizigers (pendelaars) uit het noorden van het Groothertogdom met bestemming de Kirschberg, zullen daar kunnen overstappen en zullen niet langer eerst via het centraal station van Luxemburg-stad moeten reizen terwijl er ook vanuit het zuiden van het Groothertogdom een rechtstreekse verbinding met dit nieuwe station kwam. Deze funiculaire moest in staat zijn om in een minimum van tijd naar de 39 meter hoger gelegen halte aan de ‘Pont Rouge’ te brengen.

De eerste fase van het tramproject, tussen Luxexpo en de ‘Pont Rourge’, en de funiculaire kwamen in dienst op 10 december 2017. Na minder dan 8 maanden van de officiële ingebruikname, werd de tramlijn 2 km langer en reed de tram op batterijen, en dus zonder bovenleiding, van de ‘Pont Ruge’ naar de “Place de l’Etoile. Vanaf dan was de tramlijn 6 km lang.

Op 13 december eerstkomende komen daar dus nog een 2 bescheiden km (zonder bovenleiding) bij. Een bescheiden afstand maar wel een baanvak dat voor heel wat verkeersellende heeft gezorgd. Uiteindelijk diende wegens de corona-crisis de opening van dit baanvak met 6 maanden te worden uitgesteld maar op 13 december is het dan zo ver. Wat volgt, is veeleer een wandeling door het park. Dat daarvoor dan toch nog zoveel tijd nodig is, is het gevolg van belangrijke aanpassingen aan de wegeninfrastructuur die nog dienen te gebeuren en waar de volgende fases van het tramproject moeten worden ingepast.