Even herinneren: op 2 en 3 oktober van vorig jaar (2020) trok storm Alex een spoor van vernieling door het achterland van de Franse Azurenkust. Vooral de bovenvalleien van de rivieren Vésubie en Roya, en in enigszins mindere mate van de Tinée, werden zwaar getroffen door een ongekende hoeveelheid neerslag. In het bergstadje Saint-Martin-de-Vésubie en zijn omgeving werden talrijke huizen door het kolkende water meegesleurd. Enkele honderden huizen zijn er totaal onbewoonbaar.
In Tende was de schade aan de woningen minder groot maar was er dermate veel schade aan de wegeninfrastructuur dat dit stadje maandenlang van de buitenwereld was afgesneden. Langs de Tinéé en zelfs de Vésubie was er gedurende maanden geen of slechts moeizaam verkeer maar geraakte de schade relatief snel hersteld. Langs de Roya blijft het 7 maanden na de storm echter nog steeds behelpen.
Het spoorlijntje langs de flanken van de Roya leek in eerste instantie weinig stormschade te hebben geleden, maar dat draaide uiteindelijk anders uit. Noodzakelijke herstellingen legden het treinverkeer tussen Breil-sur-Roya en Tende maandenlang stil (Lees ook: Zuidoost-Frankijk: vier maanden na storm Alex nog steeds moeizame mobiliteit in de bovenvallei van de Roya). Maar 3 maal hoera: sinds vandaag (03/05/2021) rijden er weer treinen tussen Nice en Tende.
Spoorlijntje doet herademen
Vandaag de dag is men in het Franse departement Alpes-Maritimes maar al te blij dat men dit spoorlijntje opnieuw operationeel heeft gekregen want dat biedt de mogelijkheid om de verbindingsweg langs de Roya deze week van dinsdag tot donderdag voor alle verkeer af te sluiten.
Tot op vandaag geldt er een noodscenario waarbij in 3 tijdsvensters (een ’s morgens, een ’s middags en een ’s avonds) het wegverkeer beurtelings en in konvooi door de vallei van de boven-Roya kan. De tijd daartussen dient om de zwaar gehavende weg, waarbij heel wat delen door het water werden weggespoeld en waarbij heel wat bruggen werden vernield, te herstellen. Door de weg gedurende 3 dagen volledig af te sluiten hoopt men op enkele cruciale plaatsen eens goed en zonder onderbrekingen te kunnen doorwerken.
Door storm Alex is men het belang van het spoorlijntje opnieuw gaan inzien want voordien was het spoorlijntje om politieke en economische redenen bedreigd. Een rapport van de regionale rekenkamer plaatste namelijk levensgrote vraagtekens bij de rendabiliteit van het spoorlijntje. Sindsdien reden tussen Breil-sur-Roya en Tende enkel nog tijdens de spitsuren enkele treinen. Een verbeterde busdienst vulde daartussen de ontstane leemten in. Storm Alex maakte ook dat onmogelijk.
Schade aan de spoorinfrastructuur
Dat het zolang duurde om het treinverkeer tussen Nice en Tende opnieuw op gang te trekken, heeft verschillende oorzaken. Reeds in de week na de storm kon het treinverkeer tussen Nice en het van de buitenwereld afgesneden Breil-sur-Roya worden hervat en naam het spoorlijntje de bevoorradingstaak van het wegverkeer over. Treinen voerden levensmiddelen, drinkbaar water en andere levensnoodzakelijke goederen vanuit Nice aan, zowel deze voor het stadje Breil zelf als voor de dorpen en steden hogerop. Ook tussen Breil en Fontan en later tot Saint-Dalmas de Tende kon het treinverkeer relatief snel worden hervat zodat de bevoorradingsvluchten per helikopter ook hier door treinritten konden worden overgenomen. Tussen Saint-Dalmas de Tende en Tende was de schade aan de spoorweginfrastructuur echter aanzienlijk en zou het nog heel wat maanden duren vooraleer ook op dat baanvak het spoorverkeer zou kunnen worden hervat.
Maar ondertussen kwam er een andere kink in de kabel en werd er tussen Breil en Fontan een grote instabiliteit aan de spoorwegbedding vastgesteld: een boogmuur diende dringend te worden onderstut en hersteld waardoor het spoorlijntje opnieuw voor maanden moest worden gesloten.
Foto: Laith Hofayz via Facebook (foto genomen op 25/12/2020)
Ondertussen is ook de herstelling aan het baanvak tussen Saint-Dalmas de Tende en Tende voltooid. Met in eerste instantie in elke richting slechts 4 treinen per dag kan nu eindelijk het treinverkeer op het volledige traject tussen Nice en Tende worden hervat.
Italiaanse zijde van het verhaal
Maar er is nog een Italiaans luik aan dit verhaal en dat is minder rooskleurig. Waar begin de jaren 70 van vorige eeuw de Italianen vragende partij waren voor het herstellen en heropenen van het baanvak tussen Breil-sur-Roya en het Italiaanse Cuneo (wegens ernstige schade was dit baanvak buiten gebruik sinds de Tweede Wereldoorlog), zijn deze nu nog veel minder geïnteresseerd.
Onder de Col de Tende / Colle di Tenda loopt zowel een (lager gelegen) spoorlijn als een (hoger gelegen) gewone weg. De spoortunnel onder de bleef na storm Alex bruikbaar maar aan zowel de Franse als Italiaanse zijde van de wegtunnel zijn de toegangswegen dermate ingestort dat de vraag wordt hersteld of deze wegtunnel ooit opnieuw zal kunnen worden heropend. Enige optie die nu nog op tafel ligt, is het boren van een nieuwe tunnel, hetzij op de zelfde plaats hetzij vanuit het nabijgelegen La Brigue.
Sinds storm Alex is de spoortunnel dan ook de enige verbindingsmogelijkheid tussen het Franse Tende en het Italiaanse Cuneo, van waaruit de weg openligt naar onder meer Turijn.
Maar er is ook nog het baanvak tussen Italiaanse Ventigmilia (op de grens met Frankrijk) en het Franse Breil-sur-Roya (op de grens met Italië), waarvoor de Italianen niet erg geneigd zijn om dit snel te herstellen.
De Fransen zijn ondertussen gelukkig dat hun ‘Trein der Wonderen’ (Train des Merveilles) opnieuw kan rijden. De spoorlijn heeft namelijk ook een grote toeristische aantrekkingskracht .Niet alleen het parcours langs de flanken van de Roya, met zijn diepe afgronden, oogt vrij spectaculair, het spoorlijntje werd ook genoemd naar de Valléé des Merveilles, waar nog rotsgravures uit het bronstijdperk terug te vinden zijn. Maar tegelijk is het nu een wonder dat het spoorlijntje verder kan blijven bestaan.
Om het wegverkeer opnieuw normaal te laten verlopen is er trowuens nog heel wat werk aan de winkel. Er zijn niet alleen de hoofdassen (tussen Plan du Var en Saint-Martin-Vésubie en tussen Breil en Tende) die dienen te worden hersteld. Ook op heel wat aansluitende verbindingen, zoals tussen Saint-Martin-Vésubie en Le Boréon en tussen Saint-Dalmas de Tende is het verkeer nog steeds onderbroken of verloopt dat nog steeds moeizaam.
Laat een reactie achter