OPINIE – De jongste tijd was er een en ander te doen over de dreiging om o.a. de spoorhaltes Aalst-Kerrebroek, Vijfhuizen, Erpe-Mere en Bambrugge te schrappen en daaraan verbonden de spoorlijn 82 (Aalst – Burst) te sluiten. Gelukkig loopt het niet zo’n vaart want minister Gilkinet rechtte zijn rug en met enige tegenzin zag de Raad van Bestuur af van haar plannen om haltes te schrappen. Toch was en is er in de streek nog enige ongerustheid want het plan om 22 spitsuurtreinen te schrappen, blijft overeind. En wanneer tussen Aalst en Burst de treinen worden geschrapt, worden de facto ook de haltes op die lijn gesloten. Haltes waar geen treinen meer voorbij komen, dienen tot niets.
Toch blijkt het niet zo’n vaart te lopen want op vraag van de ‘Nieuwssite Duurzaam Mobiel’ verklaarde de NMBS dat ze enerzijds geen treinen wil schrappen die belangrijk zijn voor het woon-schoolverkeer en anderzijds zullen daar waar de treinen niet mee zullen rijden, de reizigers binnen het halfuur een alternatief krijgen aangeboden. Toegepast op Aalst – Burst stelt dit enigszins gerust.
Dezer dagen maakt de NMBS aan stakeholders en gemeentebesturen haar plannen bekend. Een dezer dagen zal er dan ook ondubbelzinnig blijken wat op korte termijn de toekomst is van de spoorlijn Aalst – Burst. Voor West-Vlaanderen is ondertussen reeds bekend dat de ochtendlijke P-trein van Kortrijk (voorzien vertrek om 05.28 uur) naar Zottegem (voorziene aankomst om 06.11 uur) wel op de lijst met de geschrapte P-treinen staat. Wellicht overigens niet geheel onterecht. De NMBS voegt er wel uitdrukkelijk aan toe: “De eerstvolgende trein van Vichte & Anzegem naar Oudenaarde & Zottegem rijdt 23 minuten later”.
Toch is er nog geen reden om aan te nemen dat voor de spoorlijn Aalst – Burst alle gevaar is geweken. De beslissing om voorlopig geen haltes te sluiten werd genomen met 8 stemmen tegen 6. En het blijft hoe dan ook een voorlopige beslissing want de Raad van Bestuur van de NMBS blijft er bij dat een optimalisatie van het aantal haltes nodig is. En we weten allemaal dat onder de druk van onvoldoende budget we bij het woord ‘optimalisatie’ een bijstelling naar beneden moeten zien.
Daar knelt hem dan ook het schoentje want door de dienstverlening steeds naar beneden bij te stellen verzuimt men om kansen te creëren. En kansen zijn er genoeg in het zuiden van Oost-Vlaanderen.
Net zoals in de rest van Vlaanderen groeide ook in het bestuurlijke arrondissement Aalst de bevolking flink: van 258.214 inwoners in 1990 tot 298.564 inwoners in 2022. Dat bestuurlijke arrondissement Aalst omvat onder meer Erpe-Mere, Haaltert en Zottegem. Soortgelijke vaststelling voor het bestuurlijke arrondissement Oudenaarde waar de bevolking steeg van 111.903 in 1990 tot 124.610 in 2022.
Optimalisatie steeds synoniem voor bijstellen naar beneden
Doch, niettegenstaande deze bevolkingsgroei volgde geen ‘optimalisatie’ naar boven, zeker niet voor de spoorlijn Aalst – Burst maar ook niet voor de stoptreinen tussen Oudenaarde en Zottegem. In tegenstelling daarmee worden alle reizigers uit die stopplaaatsen naar de ‘grote stations’ Zottegem, Oudenaarde, Aalst en Denderleeuw gezogen met alle parkeerproblemen van dien en daaraan verbonden ook dure parkeerinfrastructuur waarvoor de NMBS haar treinreizigers wil laten betalen. Of anders gezegd: de NMBS laat haar klanten extra betalen omdat die gebruik willen maken van haar treinen èn… omdat die niet in eigen dorp terecht kunnen om de trein te nemen. Daarenboven zorgt die verkeersdrukte afkomstig van buiten de steden, voor een verminderde leefbaarheid ìn die steden.
Spoorwegkansen liggen in het zuiden van Oost-Vlaanderen voor het grijpen. Deze streek zou het perfecte proeflaboratorium kunnen zijn dat als voorbeeld geldt voor de rest van Vlaanderen.
Toch moet men beseffen dat een spoorlijn Aalst – Burst op zichzelf niet kan bestaan. Wel zou een nieuwe uurverbinding Ronse – Oudenaarde – Burst – Aalst de bestaande stopdiensten Ronse – Oudenaarde – Gent en Kortrijk – Oudenaarde – Zottegem kunnen aanvullen waardoor tussen Oudenaarde en Ronse en tussen Oudenaarde en Zottegem zelfs een halfuurfrequentie wordt bekomen. Mits de nodige promotie en stimulansen en gezien de bevolkingscijfers en hun evolutie in Ronse, Oudenaarde en Zottegem een bediening met potentieel.
Dat zou trouwens mooi in de lijn zijn met de halfuurfrequentie tussen Oudenaarde en Gent-Sint-Pieters. Deze is voorzien voor half december van dit jaar.
Meer pro-actieve blik op de toekomst nodig
Een nieuwe stoptreindienst Ronse – Oudenaarde – Zottegem – Burst – Aalst hoeft zelfs niet eens zo duur te zijn. Met meer aangepaste treinstellen dan deze die nu worden ingezet tussen Burst en Aalst en mits enige pro-actieve blik op de toekomst, waarbij men een aantal huidige taboes moet durven in vraag stellen, is namelijk veel mogelijk. Lichtgewicht batterijtreinen met sterk optrek- en afremvermogen, haltes op verzoek (waarbij de treinen enkel stoppen wanneer er reizigers moeten afstappen en/of opstappen), treinen zonder treinbegeleider, en in een iets verdere toekomst zelfs zonder fysieke treinbestuurder aan boord, kunnen de kosten aardig drukken terwijl enkele nieuw te openen haltes zoals Nukerke / Maarkedal, Leupegem, Mere en Erpe (het huidige Erpe-Mere blijft daarbij behouden maar wordt omgedoopt tot een halte die de industriezones van Erpe-Mere bedient) nieuw potentieel kan aanboren.
Nieuw type lichte trein op komst
Wat betreft de te gebruiken treinstellen kan worden aangestipt dat de Franse nationale spoorwegmaatschappij SNCF momenteel samen met 10 industriële partners, waaronder bv. spoorconstructeurs CAF en Alstom, een nieuw type lichtgewichttrein aan het ontwerpen is, de ‘Innovative light train’, die speciaal bedoeld is voor dergelijk type spoorlijnen. Er kan, bv. tussen Oudenaarde en Zottegem, op de gewone sporen tussen het gewone treinverkeer gereden, maar evenzeer, zoals bv. tussen Aalst en Burst op sporen waar geen ander treinverkeer komt. Een treinbegeleider is daarbij niet voorzien terwijl ook een treinbestuurder nog slechts een optie is. Deze nieuwe treinstellen zullen dermate licht zijn gebouwd dat ze maar voor een minimale slijtage van de sporen zullen zorgen. Dit nieuwe materieel zou in de loop van 2026 op de sporen moeten verschijnen.
Komaan … spoorlijn 82, Burst-Aalst, is totaal onbenut. Vrijwel alle werkdagen amper paar reizigers voor drie tot vier wagons. Kostenbesparend : De Lijn – bestaande Lijn 91 Aalst-Vijfhuizen Erpe-Burst-Zottegem. Spoorlijn 82 opbreken en een fietsbaan aanleggen waarlangs fietsers vanuit Burst, Mere, Erpe en zelfs Lede eindelijk veilig naar Aalst kunnen.