UPDATE 19/05/2022 – Op 1 mei 2018 startte het Avenue-project. Met Horizon-steun van de Europese commissie werden voor de duur van 4 jaren autonome mini-shuttles worden uitgetest in 6 Europese ‘steden’: Lyon, Genève, Kopenhagen Luxemburg-stad, Esch-sur-Alzette en Sion . Al is het woord ‘steden’ hier niet helemaal op zijn juiste plaats want in het Groothertogdom gaat het om 3 testsites: één in Luxemburg-stad (in het pittoreske gehuchtje ‘Pfaffenthal’), een in de industriezone van het naburige Contern en een in het Zuid-Luxemburgse industriestadje Esch-sur-Alzette. Op 30 april van dit jaar zou het Avenue-project zijn afgelopen maar wegens de coronacrisis werd dit project met 6 maanden verlengd. Voor Duurzaam Mobiel alvast een gelegenheid om bij busexploitant Sasles-Lentz, die met goedkeuring van het Luxemburgse ministerie van Verkeer de autonome shuttels inzet, te polsen naar haar ervaringen met deze nieuwe mobiliteitsvorm.
Het Avenue-project is niet het enige project met zelfsturende/autonome voertuigen dat Horizon-steun van de Europese commissie ontvangt. Zo is er bv. ook het wat ruimer opgevatte ‘Livitate-project (‘Societal Level Impacts of Connected and Automated Vehicles’) dat instrumenten ontwierp om Europese steden, regio’s en nationale overheden te helpen zich voor te bereiden op een toekomst met een toenemend aantal geautomatiseerde voertuigen in personenauto’s, stadsvervoersdiensten en stadslogistiek. Dat Livitate-project is ondertussen afgelopen en de resultaten van dit project werden op 29 en 30 maart 2022 in Brussel voorgestesteld tijdens de 5de editie van ‘The H2020 Road Transport Research European Conference’.
Het Avenue-project spitst zich echter specifiek toe op praktijktests, waarbij de autonome shuttles in reële omstandigheden werden uitgetest.
Het Zwitserse Sion gaat er prat op een van ’s werelds eerste proefprojecten met autonome shuttles, in een stadscentrum en op de openbare weg, te hebben opgestart. Daar exploiteert PostBus deze shuttles sinds 2016 in een vrij complexe omgeving. Over een afstand van 3 km rijden de shuttles zowel tussen het gewone verkeer op de openbare weg als in voetgangersgebieden. Ze komen voorbij kruispunten, twee verkeerslichten en twee rotondes. Ze volgen een vaste route met 14 haltes.
In het kader van het Avenue-project werd in Sion ook nog een nieuwe testsite opgezet in de voorstad Uvrier.
In Lyon betreft het hem een 2 km lange verbinding tussen een tramhalte (Décines Grand Large) en het Groupama sportstadion, in een wijk die in volle ontwikkeling is en dat volledig ontstoken blijft van meer regulier openbaar vervoer. Daarbij worden 2 Navya-shuttle navettes ingezet.
Het project in Kopenhagen betreft het hem een soortgelijk project waarbij de autonome shuttles worden ingezet in een stadsontwikkelingsgebied in de wijk ‘Nordhavn’ en ook daar is het de bedoelig om de wijk te verbinden met het meer reguliere vervoer.
In Genève rijden de Navya-busjes op de ziekenhuiscampus Site Belle-Idée in het kanton Thonex (psychiatrie en gériatrie). Daarbij worden tussen de 2 en 4 shuttles ingezet die in totaal tussen de 10 en 35 haltes bedienen.
Een soortgelijk, maar kleinschaliger initiatief buiten het Avenue-project, is bij ons te vinden op de parking van het Algemeen Ziekenhuis Maria Middelares in Gent. Daar verbindt sinds september 2020 een dergelijke shuttle met de naam ‘Olli’, de verbinding tussen de reguliere bushalte en de ingang van het ziekenhuis. Daar betreft het hem een traject van nog geen 300 meter waarbij men probeert het ziekenhuis toegankelijker te maken voor personen met een beperkte mobiliteit.
Groothertogdom
In het Groothertogdom gaat het om drie sites met elk een aparte benadering.
Zo maken in de pittoreske hoofdstedelijke wijk Pfaffenthal, in het kloofdal van de Alzette, twee shuttlebusjes de verbinding tussen de begraafplaats ‘Bons Malades’ en de panoramische stadslift, met een tussenhalte aan het ‘nieuwe’ spoorwegstation ‘Pfaffenthal-Kirchberg’. De panoramische lift maakt de verbinding met de 70 meter hoger gelegen bovenstad. Het spoorwegstation maakt bij middel van een lift en een funiculaire de verbinding met de tramhalte aan de ‘Rode brug’ (Pont GrandeDuchesse Charlotte), aan het begin van de Kirchberg. Het traject tussen de begraafplaats en het spoorwegstation bedraagt 200 meter. Van aan het spoorwegstation tot aan de panoramische stadslift komt daar nog 350 meter bij.
Deze shuttleverbinding bevindt zich (in vrij recent ontdekt) toeristisch gebied en busexploitant Sales-Lentz noemt dit een succesverhaal dat ze graag zou verder zetten. Omdat de toeristische sector wegens corona een moeilijke periode heeft gekend, lag de exploitatie hier enige tijd stil maar desondanks vervoerden de twee shuttlebusjes, die plaats bieden aan maximaal 14 personen, tussen 2018 en 2020 meer dan 25.000 passagiers. Sales-Lentz hoopt omstreeks juni opnieuw op te starten, al zoekt men voor deze busjes opnieuw voor een nachtelijk onderkomen, dat eveneens moet voorzien zijn van een elektriciteitsaansluiting waarmee de shuttles kunnen worden heropgeladen.
Sinds september 2021 is er nog de navettedienst in Esch-sur-Alzette. Daar rijt het pendelbusje over een afstand van circa 800 meter door het voetgangersgebied rijdt.
En ten slotte verbindt op 8 km van de hoofdstad een shuttle over een afstand van 2,3 km het industriegebied van Contern met het plaatelijke stationnetje Sandweiler-Contern. Daar reed de shuttle tussen eind 2018 tot eind 2020 waarna de exploitatie werd stopgezet wegens de coronacrisis en het daaraanverbonden ingestelde telewerken. Sinds 4 april van dit jaar is de shuttle daar opnieuw in het straatbeeld van de industriezone te zien.
Exploitant Sales-Lentz stelt dat de EU-projecten zijn bedoeld om deze en andere toepassingen op steeds grotere schaal te testen en hoopt dat er in de toekomst nog veel meer shuttles in Luxemburg zullen te zien zijn. Daarbij wenst ze dat de shuttlediensten in het bestaande openbaar vervoer worden geïntegreerd. In het kader van het Europese project ‘Ride2Autonomy’ hoopt de busexploitant nieuwe projecten te kunnen ontplooien. Daarvoor is het nog op zoek naar nieuwe partners.
Vervolgprojecten
Daniel Kaeding, mobiliteitsadviseur bij Sales-Lentz: “We zijn vastbesloten om vervolgprojecten te vinden. Wij geloven ook dat de shuttles zonder EU-financiering kunnen functioneren. Maar het hangt nog steeds af van de projectpartners, want de kosten van autonome shuttles mogen niet worden onderschat. Vanuit ons standpunt zijn de voordelen echter groter dan de nadelen. Zij kunnen immers deel uitmaken van een uitgebreid mobiliteitsaanbod, de eerste/laatste kilometer overbruggen en zorgen voor milieuvriendelijke, drempelloze, stille, veilige voortbeweging en zij kunnen alleen of als onderdeel van de mobiliteitsketen worden gebruikt”.
En verder: “Gemeentebesturen en andere gemeenschappen maken deel uit van deze uitdaging en bereiden zich al voor op de toekomst, hoewel er – laten we eerlijk zijn – hier en daar natuurlijk nog verbeteringen nodig zijn. We zitten tenslotte allemaal midden in de ontwikkeling van autonoom rijden”.
Toch zijn er nog mogelijkheden om te verbeteren “Om veiligheidsredenen rijden de shuttles altijd met een beperkte snelheid van ongeveer 20 km/h. In een straat waar de maximumsnelheid 50 km/u is, zou dit de bussen en de chauffeurs kunnen vertragen en dus de aanvaarding verminderen. Het feit dat wij ons in een testfase bevinden, is bijvoorbeeld voor de individuele forens niet van belang“.
Op dit moment moet er ook een zogenaamde “veiligheidsoperator” aan boord zijn om in geval van nood in te grijpen. “De technische ontwikkeling voor het gebruik van de operatoren buiten de shuttles op een scherm in het kantoor is theoretisch mogelijk, maar wij hebben het nog niet kunnen testen. Als één exploitant in de toekomst toezicht kan houden op meerdere shuttles, kunnen de kosten verder worden gedrukt en kan het aanbod aantrekkelijk worden gemaakt voor andere gemeenschappen” aldus nog steeds Daniel Kaeding.
Aanvulling op bestaand openbaar vervoer
Autonome shuttles vervangen echter de taak van de buschauffeur niet. Wel zijn ze een aanvulling op grote bussen, trams en treinen en vervangen korte ritten met particuliere auto’s. Volgens Daniel Kaeding schept de inzet van autonome shuttles ook extra en soms ook geheel nieuwe banen zoals technici, operators. Vandaag is er nog een operator nodig in de voertuigen maar ‘morgen’ worden de shuttles gemonitord vanop afstand gemonitord. Daarvoor zijn dan planners, computerspecialisten, enz. nodig.
En tot slot nogmaals Daniel Kaeding: “Wij blijven er vast van overtuigd dat shuttles een vast onderdeel van het openbaar vervoer zullen worden en een belangrijke aanvulling zullen vormen op het bestaande aanbod. Ze zouden in de toekomst ook op aanvraag en op vele andere plaatsen in Luxemburg moeten beschikbaar zijn”.
PS: naast de hiervoor opgesomde plaatsen worden autonome shuttles op nog heel wat meer plaatsen ingezet. Een aantal andere voorbeelden is terug te vinden in de websit van constructeur Navya.
Laat een reactie achter