Het Duitse Bundeskartellamt tikte Deutsche Bahn (DB), de historische spoorwegmaatschappij van Duitsland, op de vingers voor het achterhouden van informatie. Daardoor worden ontwikkelaars van digitale mobiliteitsplatforms (cfr. ‘Maas’: Mobility as a Service) belemmerd bij het uitbouwen van hun diensten. Dergelijke mobiliteitsplatforms obiliteitsplatforms bieden online oplossingen voor geïntegreerde routeplanning en ticketaankoop waarbij het spoor een belangrijke rol speelt. Zij kunnen helpen om de versnippering van het grensoverschrijdende passagiersvervoer per spoor in de EU tegen te gaan. Zij combineren en vergelijken bv. ook de prijs van treinkaartjes met deze van vluchten, autodelen, langeafstandsbussen of huurfietsen. “Voor dit soort diensten verstrekt DB geen prognosegegevens van het reizigersvervoer per spoor, zoals gegevens over vertragingen, reisverloop, annuleringen van treinen of spoorwijzigingen. Deze zijn nochans essentieel voor de ontwikkeling van dergelijke diensten” deelt het Bundeskartellamt bij middel van een persbericht mee.
“Volgens ons voorlopige onderzoeksresultaat is de Deutsche Bahn, dat verticaal geïntegreerd is en zowel treinen laat rijden als de ticketverkoop daarvoor organiseert, de dominante vervoersmaatschappij op de spoorwegmarkt in Duitsland. Daarom is DB onderworpen aan misbruikcontrole op grond van de kartelwetgeving en heeft zij speciale verplichtingen ten aanzien van derden, bijvoorbeeld aanbieders van mobiliteitsdiensten” zegt Andreas Mundt, voorzitter van het Bundeskartellamt, daarover.
En verder: “Veel van deze mobiliteitsdiensten zijn ondenkbaar zonder de betrokkenheid van DB. Daarom zijn wij van mening dat de aanbieders van mobiliteit bijvoorbeeld recht hebben op de verkeersgegevens van de spoorwegen, zoals vertragingen of uitval van treinen. De bedrijfsmodellen kunnen anders niet werken. Wij maken ons ook zorgen over een aantal contractuele clausules van DB die kunnen worden gebruikt om de mobiliteitsplatforms als onlinepartners van DB te hinderen. We willen niet dat één bedrijf de markt in perspectief domineert en dat innovatieve mobiliteitsaanbieders worden gedwarsboomd.”
Het Bundeskartellamt heeft eind 2019 een misbruikprocedure tegen DB ingeleid wegens overtreding van de artikelen 19, 20 van de wet tegen de beperking van de mededinging(GWB) en artikel 102 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VwEU).
Volgens de huidige stand van het onderzoek heeft DB een dubbele rol. Enerzijds heeft het met zijn portaalsite ‘Bahn.de’ en met zijn app ‘DB Navigator’ een eigen sterk mobiliteitsplatform waarbij ze de eigen ticketverkoop combineert met haar eigen cross-modale aanbod en waarbij zij ook tickets voor derden verkeeopt, bijvoorbeeld voor meer dan 50 vervoersverenigingen. Anderzijds heeft zij, met stip de grootste spoorwegvervoerder, door haar sleutelpositie de mogelijkheid om het gebruik van spoorwegvervoer in het aanbod van derden te controleren:
- Zo verbiedt DB zijn contractuele partners om met hun volledige aanbod – dus ook met DB-specifieke voorwaarden – te adverteren op zoekmachines en in app stores en sociale netwerken en hun aanbiedingen bekend te maken.
- Onlinepartners van DB zijn verplicht om bij de verkoop van treinkaartjes af te zien van kortingsacties, bonuspunten of cashbackprogramma’s, terwijl DB van zijn kant met deze middelen zijn eigen aanbiedingen promoot.
- Veel mobiliteitsplatforms nemen bij de verkoop van tickets de boekings- en betalingsverwerking voor DB over. Het Bundeskartellamt onderzoekt of DB, wegens zijn marktmacht, kan afdwingen dat zij hiervoor geen overeenkomstige provisie ontvangt.
Ook belangrijk voor de aanbieders van mobiliteitsdiensten is de toegang tot centrale prognosegegevens over het treinverkeer in Duitsland, zoals vertragingen en uitval van treinen, die DB tot dusver heeft geweigerd af te staan. Deze gegevens zijn echter niet elders beschikbaar. Uit de resultaten van het onderzoek tot dusver blijkt dat deze prognosegegevens van het reizigersvervoer per spoor onontbeerlijk zijn voor de organisatie en boeking van intermodale reisketens, d.w.z. reizen met verschillende vervoermiddelen. Momenteel reserveert DB deze gegevens voor zichzelf en voor enkele geselecteerde aanbieders van mobiliteitsdiensten, zoals Google.
“De gevolgen van de concurrentiebeperkingen hebben – volgens de huidige bevindingen – ook gevolgen voor de belangen van andere vervoersbedrijven die ook te vinden zijn op de platforms van de onlinepartners van DB. Vooral voor de aanzienlijk kleinere en minder bekende spoorwegen in Duitsland kunnen mobiliteitsplatforms een belangrijk kanaal zijn om hun bereik te vergroten en vraag naar hun vervoersdiensten aan te trekken. Indien de reizigers echter direct of indirect steeds verder naar de kanalen van DB worden geleid, zullen de alternatieve vervoerbedrijven slechts een klein aantal potentiële klanten voor hun vervoerdiensten bereiken en zal de marktmacht van DB ook op de vervoermarkten sterker worden verankerd” aldus nog steeds de mededeling van het Bundeskartellamt.
Bij een volgende fase worden DB- en de mobiliteitsplatforms uitgenodigd om hun commentaar te leveren op de voorlopige resultaten van de werkzaamheden.
Volgens Allrail, de alliantie van nieuwe spoorvervoerders in Europa, toont de stellingname van het Bundeskartelambt aan dat dat dergelijk concurrentiebeperkend gedrag van dominante poortwachters niet alleen de modal shift naar het spoor beperkt, maar ook multimodale oplossingen ondermijnt die het particulier autogebruik aanzienlijk kunnen terugdringen. Nick Brooks, secretaris-generaal van Allrail: “Er is duidelijk sprake van concurrentieverstorend gedrag bij het verstrekken van gegevens. Er bestaan al dominante poortwachters – en DB lijkt er daar één van te zijn. Er is nu dringend behoefte aan snelle regelgeving om de markt niet te verstoren door het verstrekken, controleren en vrijgeven van gegevens”.
Laat een reactie achter