Stellen dat het niet goed gaat met de tewerkstelling in de luchtvaart, is een open deur intrappen. Enerzijds zorgt de huidige coronacrisis voor een sterk teruggevallen aantal vluchten en anderzijds staat het vliegtuig erg ter discussie voor verplaatsingen over korte afstanden (minder dan 3 uren vliegen). Daartegenover staat de hernieuwde belangstelling voor langeafstandstreinen, waarbij enerzijds wordt gekeken naar hogesnelheidstreinen en anderzijds naar de nachttreinen, die een beter alternatief worden genoemd voor korteafstandsvluchten. Verder zit ook het regionaal en lokaal spoorwegvervoer in de lift en moet spoorvervoer dat wordt bestempeld als dienstverlening van openbaar nut, ook in coronatijden een minimaal aanbod verzekeren. Voor luchtvaartpersoneel lijkt een nieuwe toekomst weggelegd in de spoorsector.
Twee van elkaar losstaande nieuwsberichtjes: “Van piloot tot locomotiefbestuurder: Swiss(International Airlines) en SBB onderzoeken samenwerking in de strijd tegen ontslag” (Luzerner Zeitung van 19/09/2020) en “ProRail zoekt KLM’ersvoor forstekortaan verkeersleiders” (Financieel Dagblad van 27/11/2020). Maar wel een gezamenlijk thema: personeelsoverschotten in de luchtvaart en (dreigende) personeelstekorten bij de spoorwegen en de centrale vraag of luchtvaartpersoneel kan worden omgeschoold tot spoorwegpersoneel ? Bij de Zwitserse nationale spoorwegmaatschappij wordt gekeken om piloten om te scholen tot treinbestuurder terwijl de Nederlandse beheerder voor spoorinfrastructuur ProRail voormalig luchtvaartpersoneel wil inzetten als treinverkeersleider.
Luchtvaart en spoorwegen hebben een aantal zaken met elkaar gemeen. Het zijn twee sectoren waar de veiligheid hoog in het vaandel wordt gevoerd en waarbij die veiligheid wordt bewaakt bij middel van strikte procedures en protocollen. Ook stressbestendigheid is een gemeenschappelijke factor. Dat maakt het luchtvaartpersoneel heel erg geschikt om ingeschakeld te worden bij de spoorwegmaatschappijen. Anderzijds blijken voor piloten ‘weinig of geen” andere alternatieven in gekwalificeerde beroepen op de arbeidsmarkt.
Om in de toekomst alle treinen te kunnen laten rijden heeft infrastructuurbeheerder ProRail de komende jaren honderden nieuwe medewerlcers nodig. Bij het werven wendt ProRail zich op het reeds ontslagen personeel uit de luchtvaartsector. Momenteel heeft ProRail 680 verkeersleiders in dienst. Deze werken vanuit twaalf regionale posten maar het spoorbedrijf heeft reeds in deze coronatijden de grootste moeite om voldoende verkeersleiders in te zetten. Ook al maken veel minder mensen gebruik van het openbaar vervoer, het aantal reizigers- en vrachttreinen is hetzelfde gebleven.
Maar door het voor dit jaar hoge ziekteverzuim ontstaan er tekorten die dit najaar reeds hebben geleid tot uitval van treinen. De nood is er zo hoog dat de spoorbeheerder gepensioneer-de verkeersleiders en gestopte ver-keersleiders heeft gevraagd tijdelijk hun oude baan weer op te nemen.
De aanwervingsmolen draait op volle toeren en er zijn ook veel gegadigden, maar uiteindelijk komen er te weinig mensen door de selectie: 5500 gegadigden dienden zich aan maar uiteindelijk startten slechtst een zeventigtal mensen hun opleiding, onder wie wie 20 percent vrouwen. Recent kwamen reeds vijftig nieuwe verkeersleiders in dienst, maar dat is vooralsnog veel te weinig.
Bij de Zwisterse nationale spoorwegmaatschappij SBB en bij Swiss International Air Lines, opvolger van het eind 2001 failliet gegane Swissair, liggen de kaarten enigszins anders en wordt er uitgekeken naar een samenwerking. Ontslagen zijn daar nog niet direct aan de orde maar lijken onvermijdelijk voor de toekomst.
Er zijn op dit moment dan ook geen tekenen van een dreigend herstel van de passagiersaantallen. Bij Swiss en Lufthansa verwachten pas op zijn vroegst in 2024 een terugkeer naar de situatie zoals we die tot vorig jaar hebben gekend. De prille gesprekken die zouden moeten leiden tot een samenwerking, zou voor het bedreigde personeel een uitkomst kunnen bieden.
Laat een reactie achter