“De Franse nationale spoorwegmaatschappij SNCF ververst en filtert de lucht in haar TGV’s onvoldoende, waardoor ze potentiële locaties zijn voor besmetting met Sars-CoV-2”. Dat meldt de Franse nieuwssite Mediapart op basis van de inhoud van een rapport van de arbeidsinspectie dat op 21 mei naar de directie van de SNCF werd gestuurd. Het rapport kwam er naar aanleiding van alarmerende CO2-metingen op 12 mei in een TGV van Lyon naar Montpellier, metingen die werden verricht door ambtenaren van de Franse arbeidsinspectie. De metingen werden uitgevoerd op vraag van de spoorwegvakbond ‘SUD’ die zelf reeds alarmerende metingen had verricht. De lange afstanden die worden afgelegd, het afnemen van het masker om te eten en de heropening van het barrijtuig in combinatie met een onvoldoende luchtverversing en luchtfiltering blijken verantwoordelijk voor de hoge gemeten waarden. SNCF betwist echter de conclusies omdat volgens haar de overschreden norm, van toepassing in de gesloten ruimten ingericht voor het ontvangen van publiek, niet van toepassing is op het spoorwegvervoer. De nationale spoorwegmaaatschappij verklaarde dat zij “met de grootste striktheid” de gezondheidsvoorschriften toepast.
In de betrokken TGV werden op twee meetpunten gemiddeld 1380 deeltjes CO2 per miljoen deeltjes gemeten (ppm) en waarden boven 800 ppm over het gehele traject. Na het instappen van de reizigers in het station van Valence werden zelfs meer dan 4.000 ppm gemeten. De hoeveelheid aanwezige CO2 nà ventilatie beoordeelt de luchtkwaliteit in functie van het aantal aanwezige mensen en bepaalt het risico van overdracht van Sars-CoV-2 door aërosolen.
In open lucht werden 420 ppm gemeten en wil men de verdere verspreiding van het virus tegengaan, dan mag het volgens de Franse Hoge Raad voor de Volksgezondheid (HCSP) in gesloten ruimten toegankelijk voor het publiek, de 800 ppm niet worden overschreden.
Volgens SNCF heeft die norm van 800 ppm betrekking op het publiek toegankelijke inrichtingen (ERP) zonder ventilatie en zou die norm niet van toepassing zijn op spoorvervoer, waar de norm van 5000 ppm zou gelden.
Waar in de meeste conventionele gesloten ruimten een gecontroleerd mechanisch ventilatiesysteem (CMV) zorgt dat de binnenlucht voortdurend wordt ververst met buitenlucht, bestaat in een TGV-rijtuig de omgevingslucht slechts voor 40% uit frisse buitenlucht. Daarenboven is die toevoer van verse buitenlucht niet continu. Bij het passeren van tunnels wordt er bv. geen verse buitenlucht toegevoegd dit om de voor treinreizigers hinderlijke drukgolven in de rijtuigen te vermijden. In principe openen die kleppen zich automatisch na het voorbijrijden van de tunnels maar soms gebeurt het dat deze kleppen blokkeren. Wanneer na het verlaten van een tunnel deze kleppen zich niet automatisch openen bij het lezen van een baken, openen deze kleppen zich pas na 20 minuten.
Ook zijn volgens Mediapart de in de TGV’s aanwezige luchtfilters niet afdoende om te beschermen tegen het virus. Daarvoor zouden HEPA-filters (High Efficiency Particulate Air Filters) nodig zijn terwijl de SNCF voor haar TGV’s gebruik maakt van gravimetrische filters die in het beste geval slechts 20% van de virusdeeltjes verwijderen. Volgens Bruno Andreotti, professor aan de École Normale Supérieure (ENS) en gespecialiseerd is in de fysica van virusverspreiding en ventilatie, zijn die TGV’s zonder HEPA-filter echte vervuilers. Volgens het HCSP is er aanzienlijk collegiaal getoetst klinisch bewijs dat die HEPA-filters virale infecties kunnen terugdringen. Die HEPA-filters worden wel gebruikt in ziekenhuizen en vliegtuigen.
De SNCF laat zich in elk geval niet verontrusten door het rapport van de arbeidsinspectie. De spoorwegmaatschappij blijkt zich daarbij echter te beroepen op de Europese regelgeving die sinds 18 november 2014 van toepassing is in treinen van het Europese vasteland maar die niet werd aangepast sinds het uitbreken van de pandemie.
De Italiaanse spoorwegmaatschappij Italo daarentegen investeerde 50 miljoen euro om zijn treinen uit te rusten met HEPA-filters. Pas nadat deze modernisering werd doorgevoerd besliste deze spoorwegmaatschappij haar hogesnelheidstreinen met meer dan 50 % te vullen.
Het volledige rapport van de Franse arbeidsinspectie is te raadplegen via deze link
Aanvullend:
Sinds 9 juni zijn in de binnenruimtes van horeca-zaken in België CO2-meters verplicht. Deze dient deze op een voor de bezoeker duidelijk zichtbare plaats geïnstalleerd te worden.
– De luchtkwaliteitsrichtnorm is 900 ppm;
– Tussen 900 ppm en 1200 ppm dient de uitbater te beschikken over een actieplan om compenserende luchtkwaliteits- of luchtzuiveringsmaatregelen te verzekeren.
– Boven 1200 ppm dient de inrichting onmiddellijk gesloten te worden.